چرا کلایمر ساختمانی را چند نفره سوار نمی‌شوند؟

کلایمر ساختمانی، یکی از ابزارهای مهم در ساخت‌وسازهای مدرن به شمار می‌رود که به عنوان بالابر یا سکوی متحرک برای جابه‌جایی افراد و مصالح در ارتفاع کاربرد دارد. این وسیله به دلیل ساختار و کارکرد فنی خود، قوانین و محدودیت‌هایی برای استفاده دارد. یکی از سوالات رایج در استفاده از این دستگاه، این است که چرا کلایمر ساختمانی را چند نفره سوار نمی‌شوند؟ در ادامه، به بررسی دقیق این موضوع از جنبه‌های فنی، ایمنی، مقرراتی و روانی می‌پردازیم.

---

۱. محدودیت‌های فنی و ظرفیت ایمنی

ظرفیت طراحی‌شده

هر کلایمر ساختمانی دارای ظرفیت مشخصی است که توسط سازنده تعیین شده است. این ظرفیت شامل وزن مجاز افراد و مصالحی است که می‌توانند هم‌زمان روی سکوی کلایمر قرار گیرند. افزایش تعداد افراد، ممکن است باعث تجاوز از این ظرفیت شود و فشار زیادی بر موتور، سازه و سیستم ترمز وارد کند.

فشار بر ساختار مکانیکی

کلایمر‌ها دارای موتور، گیربکس، کابل، سیستم‌های ترمز و سازه فلزی هستند که برای حمل میزان مشخصی از بار طراحی شده‌اند. در صورتی که چند نفر هم‌زمان سوار شوند، وزن تجمعی ممکن است باعث آسیب به سیستم شود یا عملکرد ترمز و ایمنی را مختل کند.

---

۲. مسائل ایمنی و خطرات جانی

افزایش احتمال سقوط

افزایش وزن ناشی از سوار شدن چند نفر به صورت هم‌زمان، می‌تواند سیستم تعادل را بر هم بزند. اگر یکی از اجزای اصلی (مثل کابل یا ترمز) تحت فشار قرار گیرد یا از کار بیفتد، امکان سقوط کلایمر و بروز فاجعه وجود دارد.

محدود شدن مانور در مواقع اضطراری

در صورت بروز مشکل مانند گیر کردن کلایمر، قطعی برق یا آتش‌سوزی، حضور چند نفر می‌تواند تخلیه اضطراری را دشوار کند. فضای کم و تعداد زیاد، موجب ایجاد هرج و مرج و کند شدن واکنش در شرایط بحرانی می‌شود.

---

۳. مقررات و استانداردهای کارگاهی

دستورالعمل‌های ایمنی

بر اساس آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های ایمنی کارگاه‌های ساختمانی، استفاده از کلایمر باید تحت نظارت فرد آموزش‌دیده و با رعایت دستورالعمل‌های بهره‌برداری انجام شود. در اغلب موارد، این دستورالعمل‌ها به صراحت اعلام می‌کنند که حداکثر یک نفر باید در زمان استفاده روی کلایمر حضور داشته باشد، مگر در شرایط خاص و با تجهیزات ویژه.

الزام بیمه و بازرسی

در صورت وقوع حادثه به علت بی‌توجهی به تعداد افراد روی کلایمر، شرکت‌های بیمه مسئولیت پرداخت خسارت را نمی‌پذیرند. همچنین کارفرما در برابر سازمان بازرسی ایمنی و وزارت کار پاسخگو خواهد بود.

---

۴. عدم توجیه در بهره‌وری

افزایش نیافتن سرعت کار

برخی افراد تصور می‌کنند که سوار شدن چند نفره روی کلایمر موجب سرعت بخشیدن به کار می‌شود. در واقع، این باور نادرست است. زیرا کلایمر نمی‌تواند با سرعت بالا در شرایط بار بیش از حد حرکت کند. همچنین، زمان توقف و بارگیری مجدد باعث ایجاد تأخیر در کار خواهد شد.

خطرات بیشتر = توقف پروژه

وقوع حادثه بر اثر سوار شدن چند نفر می‌تواند منجر به تعطیلی پروژه، ورود نهادهای نظارتی، جریمه و حتی تعلیق پیمانکار شود. بنابراین، ریسک این اقدام از نظر بهره‌وری نیز توجیه‌پذیر نیست.

---

۵. عوامل روانی و رفتاری

احساس امنیت کاذب

افرادی که به صورت گروهی از کلایمر استفاده می‌کنند، ممکن است دچار «احساس امنیت گروهی» شوند. این پدیده روان‌شناسی باعث می‌شود افراد خطرات را جدی نگیرند و تصور کنند چون جمعی هستند، اتفاقی نمی‌افتد.

بی‌توجهی به آموزش‌ها

متأسفانه در برخی کارگاه‌ها، اپراتورهای کلایمر آموزش‌های حرفه‌ای ندیده‌اند یا نسبت به اهمیت رعایت دستورالعمل‌ها بی‌تفاوت هستند. حضور چند نفر روی کلایمر اغلب ناشی از کم‌توجهی به آموزش‌ها و نادیده گرفتن هشدارهای ایمنی است.

---

۶. تجربه‌های تلخ از حوادث گذشته

در بسیاری از کشورها، حوادث مرگبار بر اثر استفاده نادرست از کلایمر گزارش شده‌اند. سقوط افراد، شکست کابل، گیر افتادن در طبقات و آسیب‌های جدی از جمله پیامدهای این بی‌احتیاطی هستند. این حوادث باعث شده‌اند که در بسیاری از کشورها قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای استفاده از کلایمر وضع شود.

---

۷. راهکارهای جایگزین برای جابه‌جایی افراد

استفاده از آسانسور کارگاهی

برای جابه‌جایی هم‌زمان چند نفر در ساختمان‌های در حال ساخت، استفاده از آسانسورهای مخصوص کارگاه توصیه می‌شود که دارای تجهیزات ایمنی، قفسه‌بندی و ظرفیت مناسب هستند.

نوبتی سوار شدن

در صورت نبود آسانسور، می‌توان از کلایمر به صورت نوبتی استفاده کرد. یعنی افراد یک‌به‌یک یا دو نفره، با توجه به ظرفیت مجاز، به طبقات منتقل شوند تا خطرات به حداقل برسد.

---

نتیجه‌گیری

استفاده از کلایمر ساختمانی به عنوان یک وسیله حساس و دقیق، نیازمند رعایت کامل استانداردهای فنی و ایمنی است. سوار شدن چند نفره روی کلایمر، نه‌تنها به بهره‌وری پروژه کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث بروز حوادث جبران‌ناپذیر شود. احترام به قوانین، آموزش نیروها، و استفاده صحیح از تجهیزات، سه اصل اساسی در تضمین سلامت نیروی کار و موفقیت پروژه‌های ساختمانی هستند.